نام مولانا هم از کتابهای درسی حذف شد + عکس
حذف نام «مولانا» از کتاب فارسی پایه نهم به بحث داغ شبکههای اجتماعی تبدیل شد.
به گزارش پیام نو، حذف نام «مولانا» از کتاب فارسی پایه نهم بار دیگر نحوه تغییرات در کتابهای درسی را به بحث داغ شبکههای اجتماعی تبدیل کرد.
به نقل از تسنیم، باز هم تغییر در کتابهای درسی خبرساز شده است؛ اینبار حذف نام مولوی (جلالالدین محمد بلخی معروف به مولانا، شاعر قرن هفتم ایران) از درس چهارم کتاب فارسی پایه نهم. این اولینبار نیست که تغییر در کتابهای درسی، به ویژه در کتابهای فارسی دانشآموزان سوژه داغ شبکههای اجتماعی شده است. سالهای پیش نیز انتشار مطالبی درباره انتساب اشتباه ابیاتی به فردوسی یا تغییر بیتی از ایرج میرزا دوباره بحث لزوم بازنگری در تدوین و تألیف کتابهای درسی را بر سر زبانها انداخت.
امسال نیز اعمال تغییراتی در محتوای کتابهای درسی دانشآموزان بازتاب گستردهای در میان شبکههای اجتماعی داشت که از این موارد میتوان به اعمال تغییر در داستانی از هوشنگ مرادی کرمانی اشاره کرد؛ تغییری که بدون اجازه از صاحب اثر در کتاب صورت گرفت و انتقاد این نویسنده نامآشنای حوزه ادبیات کودک و نوجوان را به همراه داشت.
تغییر در محتوای کتابهای درسی امری ناآشنا و غریب نیست. تغییراتی که به گفته پژوهشگران، گاه بیشتر از اینکه حاصل یک کار کارشناسی شده باشد، نتیجه اعمال سلیقه فردی است. در تغییر اخیری که رخ داده، نام مولوی به عنوان شاعر ابیات آن بخش از کتاب حذف شده و به جای آن «شاعری» آمده است. ابیاتی که به اعتقاد پژوهشگران، جعلی و منتسب به مولوی است. در وهله اول به نظر میرسد که اینبار این تغییر درست انتخاب شده، اما سؤال اینجاست که چرا در انتخاب بین حذف نام شاعر یا بیتی جعلی، نام مولانا حذف شده و نه آن ابیات؟
ایسنا هم نوشت؛ علیاصغر بشیری، عضو کمپین مبارزه با نشر جعلیات در یادداشتی با عنوان «این دو بیت واقعا از مولانا نیست» در اینباره نوشته است: «در کتاب فارسی سال نهم، درس چهارم در سالهای قبل دو بیت با این متن آمده بود: «...مولانا جلالالدین گفته است:
تا توانی میگریز از یار بد/ یار بد بدتر بود از مار بد
مار بد تنها تو را بر جان زند / یار بد بر جان و بر ایمان زند» (فارسی نهم، ۱۳۹۷: ۳۱)
در حالی که دو بیت به این صورت از مولانا نیست و در چاپهای معتبر مثنوی نیامده است. دوستان و دانشورانی پیشتر در این زمینه مطالبی نوشتند (تا جایی که اطلاع دارم، آقایان محسن احمدوندی و مهدی شعبانی) و در رسانهها و شبکههای مجازی موضوع را پیگیری کردند و در نهایت آموزش و پرورش به درستی این انتساب غلط را از کتاب درسی برداشت و در چاپ سال ۱۳۹۸ به بعد چنین اصلاح شد: «شاعری چنین گفته است...» (فارسی نهم، ۱۳۹۸: ۳۱).
از آنجایی که تب نقد و انتقاد بر کتابهای درسی بالا گرفته است (و بخشی هم طبیعی است؛ چرا که در کتاب درسی نباید غلط باشد)، برخی بدون هیچ مطالعهای هر تغییری را نقد میکنند؛ حال آنکه لااقل تغییر در این یک مورد درست بوده است و شعری که به غلط به مولانا منسوب شده بود، اصلاح شده است؛ اما اخیراً بسیاری از رسانههای معتبر و شبکههای مجازی به طور گسترده بر این قضیه پافشاری میکنند که این شعر مولانا! از کتابهای درسی حذف شده است؛ حال آنکه این دو بیت به این صورت در مثنوی نیامده است و البته صورتهای دیگری از آن آمده که متفاوت است.
ابیاتی که در مثنوی آمده که شبیه به این مضموناند بدین قرارند: در دفتر چهارم: «یار بد چون رست در تو مهر او/ هین از او بگریز و کم کن گفتوگو
برکن از بیخش که گر سر برزند/ مر تو را و مسجدت را برکند (مثنوی چاپ موحد، جلد ۲، ص ۸۵۳)
و در دفتر پنجم: حق ذات پاک الله الصمد/ که بود به مار بد از یار بد
مار بد جانی ستاند از سلیم/ یار بد آرد سوی نار مقیم (مثنوی معنوی چاپ موحد، جلد ۲، ص ۱۱۶۶)
بحث اصلی این است که کسانی که در پی نقد و اصلاح هستند، باید با منابع اصلی سخنان خود را اثبات کنند. این قبیل اظهارنظرات که در سطح بسیار بالایی هم در رسانهها منعکس شده است، یکی از پیامدهای گسترش جعلیات و یا انتسابات به شاعران و نویسندگان شناختهشده است.»