حسن هانیزاده| تحلیلگر مسائل بینالملل
قرهباغ و کانون جدید بحران
درگیری بین آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قرهباغ نتیجه دخالت برخی قدرتهای منطقهای تلقی میشود.
پیام نو| آغاز درگیری بین آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قرهباغ نتیجه دخالت برخی قدرتهای منطقهای تلقی میشود. با توجه به اینکه طی سه دهه گذشته موضوع قرهباغ کانون بحران منطقه بهشمار میرود لذا اختلافات میان آذربایجان و ارمنستان همواره مورد سوءاستفاده برخی کشورهای منطقهای قرار میگیرد. این کانون بحران اگر مهار نشود و کشورهای منطقه برای پایان دادن به این بحران به یک توافق ریشهای نرسند، قطعا در آینده جنگ بین باکو و ایروان به نقطه کاملا بحرانی و غیرقابل کنترل تبدیل خواهد شد. وجود اختلافات ریشهای و رقابت برخی کشورهای منطقه برای تاثیرگذاری بر این دو کشور همسایه موجب شده رهبران دو کشور تاکنون نتوانستهاند از رهگذر گفتمان و امضای توافقنامههای آتشبس به اختلافات دیرینه خود پایان دهند. متاسفانه هم ترکیه و هم روسیه نتوانستهاند در طول سه دهه گذشته دو کشور را برای یافتن یک راهحل اساسی پیرامون منطقه قرهباغ به یک نقطه کاملا صلحآمیزی برساند. درگیریهای اخیر نیز بین آذربایجان و ارمنستان درحال گسترش است و طرفهایی در منطقه وجود دارند که این درگیریها را به سایر کشورهای غرب آسیا گسترش دهند. ایران بهعنوان کشوری که در طول سه دهه گذشته تلاش کرده بود تا روابط سیاسی و نظامی و امنیتی خود را با این دو کشور حفظ کند، اکنون در تلاش است تا از گسترش درگیری بین ایروان و باکو جلوگیری کند. اما باوجوداین تلاشها متاسفانه کشورهای دیگر که در رقابت منطقهای با یکدیگر هستند، منافع آنها اقتضا میکند این کانون بحران همچنان شعلهور باقی بماند. جامعه جهانی و سازمان ملل بهطور مشخص، به دلیل درگیربودن در مسائل کلان جهانی به این بحران منطقهای توجه ندارند و اگر آتشبس حقیقی در طول روزهای آینده بین آذربایجان و ارمنستان مهار نشود، قطعا این بحران ایران و روسیه و ترکیه را نیز درگیر خواهد کرد. لذا پیام صلحآمیز ایران برای پایان دادن به این درگیری سازمانیافته یک پیام کاملا انسانی و صلحآمیز است و بر مبنای پادرمیانی ایران و توافقنامهای که در گذشته با حضور ایران بین آذربایجان و ارمنستان به امضا رسیده، باید محترم شمرده شود. شرایط قرهباغ اکنون به یک نقطه انفجاری رسیده و باید بازیگران مهم منطقهای مانند روسیه، ایران و ترکیه سریعا به این درگیری خاتمه دهند و دو کشور متخاصم را برای امضای یک توافقنامه آتشبس و حل ریشهای بحران قرهباغ، مجبور سازند. با توجه به شرایط جهانی و منطقه به نظر نمیرسد ترکیه و روسیه به تقابل نظامی با یکدیگر بپردازند زیرا هر دو کشور اگر وارد جنگ بشوند، قطعا کشورهای دیگری نیز ناچار به دخالت خواهند شد و این به مفهوم شعلهور شدن یک جنگ جهانی است. لذا هم مسکو و هم آنکارا، به همین جنگ نیابتی اکتفا میکنند و این بهطور طبیعی باعث هدر رفتن امکانات این دو کشور یعنی آذربایجان و ارمنستان خواهد شد ضمن اینکه نگرانیهای زیادی برای جمهوری اسلامی ایران به دلیل داشتن مرز مشترک با دو کشور تشدید خواهد کرد. از طرفی اتفاقات اخیری که در بغداد رخ داده و تهدید آمریکا برای بستن سفارتخانه خود در چارچوب سیاست چکشی دونالد ترامپ برای وادارکردن بغداد به عادیسازی رابطه با رژیم صهیونیستی قابل تجزیه و تحلیل است. هرچند که درگیریهای اخیر آذربایجان و ارمنستان در چارچوب یک سیاست راهبردی آمریکا برای ناامن کردن منطقه قابل تعریف است.
منبع: روزنامه آرمان ملی