پیام نو| 30 روز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری در امریکا بستری شدن دونالد ترامپ در بیمارستان به یکی از رویدادهای مهم انتخاباتی در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است. من تصور می‌کنم به  ‌رغم اینکه دونالد ترامپ به دلیل بیماری اخیرش ممکن است فرصت‌های زیادی را برای تبلیغات و پیش بردن کارزار انتخاباتی از دست بدهد اما آنچه سرنوشت انتخابات 3 نوامبر امریکا را رقم خواهد زد  نه تبلیغات و توقف چند روزه کارزار انتخاباتی ترامپ  بلکه کارزار حقوقی  و قضایی است که از روز 4 نوامبر برای تعیین برنده انتخابات از مسیر‌های پیش‌بینی شده در قانون اساسی امریکا کلید می‌خورد. 

از یک جنبه درست است که فعالیت‌های انتخاباتی ستاد ترامپ در گل زمان رقابت‌ها متوقف شده است  نه تنها خود ترامپ بلکه اطرافیانش هم از استمرار کار باز مانده‌اند. در همین روزها قرار بود که مایک پنس، معاون رییس‌جمهور به فلوریدا سفر و در یک تجمع انتخاباتی شرکت کند اما به دلیل بیماری رییس‌جمهور و نیاز به حضور او در صورت وقوع اتفاقی برای دونالد ترامپ، مجبور به لغو این سفر شد. به اضافه اینکه ابتلا به بیماری کرونا فقط منحصر به دوران بستری شدن در بیمارستان نخواهد بود و قاعدتا بعد از ترخیص ترامپ از بیمارستان حتی اگر امروز یا فردا اتفاق بیفتد  باز هم دوره نقاهت و قرنطینه او باید طی شود.

در تصاویر منتشر شده از ترامپ مشخص است که بیماری در توان جسمی او تاثیر گذاشته و به صورت مشخص شادابی و چهره سرخ و سفید همیشگی ترامپ تغییر کرده است. به همین دلیل ممکن است یک یا دو هفته مجموع دوران نقاهت و قرنطینه او باعث شود که اجازه شرکت در تجمع‌های انتخاباتی را به او ندهد. در این دوره از انتخابات امریکا، فشار روی نامزدها به شکل فزاینده‌ای افزایش پیدا می‌کند. نامزدهای انتخابات امریکا با هواپیما ایالت به ایالت سفر می‌کنند و در هر ایالت با اتوبوس‌های ستاد انتخاباتی‌شان شهر به شهر و گاهی در شهرها خانه به خانه می‌گردند تا برای جمع کردن آرا مستقیما با رای‌دهندگان نقاط مختلف امریکا به ویژه ایالت‌های سرنوشت‌ساز و کلیدی رودررو گفت‌وگو کنند. قطعا بیماری کرونای دونالد ترامپ تاثیر جدی در عملکرد کارزار انتخاباتی او خواهد داشت و لطمه زیادی به تبلیغات انتخاباتی او وارد می‌کند.

اما از امروز نمی‌توان نتیجه انتخابات را پیش‌بینی کرد و حتی اگر در نتیجه انتخابات، دونالد ترامپ شکست بخورد باز هم نمی‌توان گفت که این بیماری باعث شده تا او بازنده انتخابات باشد چراکه به اعتقاد من، مساله سرنوشت‌ساز در انتخابات پیش روی امریکا، دعوای حقوقی و قضایی است که بعد از پایان انتخابات آغاز می‌شود. اینکه کدام طرف زور بیشتری در دادگاه‌های فدرال، دیوان عالی و احتمالا مجلس نمایندگان داشته ‌باشد، تعیین‌کننده سرنوشت انتخابات خواهد بود. از هم‌اکنون می‌توان پیش‌بینی کرد که دونالد ترامپ به هیچ ‌وجه شکست را نمی‌پذیرد و حتما تلاش می‌کند که اگر نتایج آرا به نفع او نباشد، کار را به دادگاه‌ها بکشاند. در نتیجه بیماری کرونای این روزهای ترامپ، رویداد سرنوشت‌سازی در نتیجه انتخابات نیست آنچه سرنوشت‌ساز است، توانایی دو نامزد و احزاب متبوع‌شان در دعوای حقوقی و مجلس نمایندگان است.

این اولین ‌بار نیست که یک طرف در انتخابات برای چالش حقوقی نتیجه انتخابات می‌کند. در همین دوران معاصر و در قرن بیست ویکم در انتخابات سال 2000 حزب دموکرات بعد از اعلام نتایج انتخابات به دادگاه ایالتی و بعد از آن به دیوان عالی امریکا  شکایت  برد. این شکایت حقوقی، اقدامی غیرقانونی نیست هر طرف حق دارد که بعد از اعلام نتایج وکلای خودش را برای چالش‌های حقوقی مختلف  از جمله ادعای تقلب یا اخلال در شمارش آرا روانه دادگاه‌ها کند تا بتواند به نوعی با باطل کردن صندوق‌ها یا تعدادی از آرا، نتیجه را تغییر دهد. اینها اختیارات حقوقی هستند که از طریق قانون اساسی به نامزدهای ریاست‌جمهوری امریکا داده شده است. در انتخابات سال 2000 ال گور در مورد برخی از حوزه‌های رای شکایت کرد، این شکایت به دیوان عالی کشید و نهایتا دیوان عالی به نفع جورج بوش رای داد و ال گور، شکستش را پذیرفت.

یک نکته بسیار مهم در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا این است که اساسا رای‌گیری عمومی که قرار است امسال روز 3 نوامبر انجام شود به لحاظ حقوقی و قانونی عامل انتخاب رییس‌جمهور نیست. در هیچ جای قانون اساسی امریکا اشاره‌ای به آرای عمومی در ماه نوامبر نشده است، آنچه در قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته است آرای هیات‌های الکترال است که قرار است در این انتخابات روز 6 ژانویه 2021 رای خود را در مورد رییس‌جمهور مشخص کنند. نتیجه‌ای که روز 3 نوامبر از سوی رسانه‌ها به عنوان نتیجه انتخابات اعلام می‌شود در‌واقع پیش‌بینی نتیجه رای الکترال کالج براساس میزان سهمیه هر ایالت است که با توجه به پیروزی یک نامزد در انتخابات عمومی آن ایالت و ساز وکار تعیین هیات‌های الکترال هر ایالت از سوی  رسانه‌ها پیش‌بینی  می‌شود.

آنچه در انتخابات پیش رو مورد توجه است به جز دعاوی حقوق که ممکن است از روز رای‌گیری عمومی برای ابطال یا تاثیرگذاری در آرای ایالات مختلف شروع شود، مساله ناتوانی الکترال کالج در انتخاب رییس‌جمهور است. اگر در روز 6 ژانویه 2021 هیات‌های الکترال ایالتی به هر دلیلی نتوانند تصمیم نهایی در مورد برنده انتخابات ریاست‌جمهوری را اعلام کنند، کار انتخاب رییس‌جمهور به مجلس نمایندگان کشیده ‌خواهد شد. این مسیر به لحاظ قانونی در امریکا پیش‌بینی شده و هیچ ایراد حقوق به آن وارد نیست. در تاریخ امریکا در 2 انتخابات 1824 و 1800 به دلیل ناتوانی الکترال کالج در تعیین رییس‌جمهور به دلیل عدم رسیدن هیچ یک از نامزدها به حد نصاب اکثریت قاطع، مجلس نمایندگان امریکا بود که رییس‌جمهور را انتخاب کرد. این مسیر در نص قانون اساسی امریکا اتفاق افتاده است. حتی پیش‌بینی یک مرحله بعد از این هم در قانون اساسی شده و اگر مجلس نمایندگان امریکا هم از انتخاب رییس‌جمهور ناتوان باشد، سنا مسوولیت انتخاب رییس‌جمهور امریکا را برعهده می‌گیرد. البته انتخاب رییس‌جمهور توسط سنای امریکا تاکنون در تاریخ این کشور اتفاق  نیفتاده  است.

در‌ واقع هیچ یک از این اتفاقات،یعنی تغییر نتیجه در دیوان عالی، تعیین رییس‌جمهور توسط مجلس نمایندگان یا تعیین  رییس‌جمهور توسط مجلس سنا، مساله غیرقانونی نیست و نمی‌توان آن را به منزله از بین رفتن دموکراسی در امریکا ارزیابی کرد. اگر کار انتخابات 3 نوامبر 2020 به هر یک از این چالش‌ها بکشد، آنگاه واقعیت امر این است که توان تیم‌های حقوقی و وکلای طرفین و وزن رای ایالتی آنها  در مجلس نمایندگان خواهد  بود که سرنوشت انتخابات را رقم می‌زند.

تردیدی وجود ندارد که دونالد ترامپ مانند هر سیاستمدار دیگری که در شرایط انتخابات قرار می‌گیرد ، تلاش خواهد کرد به هر طریقی و با استفاده از هر چه در توان دارد، چه قانونی و چه اقدماتی مانند زد و بند کردن، لابی کردن، اعمال نفوذ کردن و معامله در قدرت باقی بماند. درنهایت اما اگر همه مسیرهای قانونی طی شد و در دیوان عالی و مجلس نمایندگان، دونالد ترامپ شکست خورد  دیگر باقی ماندن او در قدرت امکان‌پذیر نیست. وقتی دونالد ترامپ می‌گوید که ما در انتخابات امسال انتقال قدرت نداریم  به این دلیل است که روی مسائل قانونی حساب باز کرده و تقریبا  اطمینان دارد که از طریق  اقدام‌های حقوقی  و قانونی می‌تواند قدرتش را ادامه دهد. 

وقتی از سازوکارهای حقوقی صحبت می‌کنیم به این معنی است که مثلا در مورد دیوان عالی، دونالد ترامپ تقریبا تردیدی ندارد که می‌تواند رای مطلوب دریافت کند. اگر قاضی جدید دیوان عالی، امی برت توسط سنا مورد تایید قرار گیرد در‌واقع رای جمهوری‌خواهان در دیوان عالی 6 محافظه‌کار در مقابل 3 لیبرال خواهد بود آن هم 6 محافظه‌کاری که 3 تن از میان آنها توسط شخص دونالد ترامپ برای قضاوت در دیوان عالی معرفی شده‌اند.

ساز و کار دیگر هم مربوط به مجلس نمایندگان است که باز هم به ‌رغم اکثریت نمایندگان دموکرات در این مجلس باز هم دونالد ترامپ احتمال زیادی می‌دهد که برنده باشد. واقعیت این است که فرآیند انتخاب رییس‌جمهور در مجلس نمایندگان امریکا با فرآیند رای‌گیری عادی در این مجلس متفاوت است و در‌واقع مجموعا 

50 رای به تعداد ایالات امریکا اخذ می‌شود به همین ترتیب، دونالد ترامپ در این مرحله هم فقط به 26 رای از 50 رای نیاز خواهد داشت. نانسی پلوسی، رهبر دموکرات‌های کنگره به همین دلیل به رای‌دهندگان دموکرات هشدار داد که فقط تمرکزشان را روی انتخابات ریاست‌جمهوری نگذارند چراکه در صورت کشیده شدن رای به مجلس نمایندگان هر ایالتی که مجلس ایالتی‌اش اکثریت جمهوری‌خواه داشته‌ باشد، سهمیه رای  جمهوری‌خواه  خواهد گرفت و آنگاه با وجود 26 مجلس ایالتی جمهوری‌خواه، رییس‌جمهور بعدی اگر از مجلس نمایندگان انتخاب شود، جمهوری‌خواه خواهد بود.

دونالد ترامپ با در نظر گرفتن همه این سازوکارها و احتمالات است که می‌گوید ژانویه 2021 انتقال قدرت اتفاق نخواهد افتاد، این‌گونه نیست که او تصور کند اگر تمام فرآیند‌ها و ساز وکارهای قانونی طی شد، او همچنان می‌تواند در مقام ریاست‌جمهوری باقی بماند. اگر تمام مراحل قانونی طی شد و ترامپ شکست خورد، او نمی‌تواند در کاخ سفید بست بنشیند و بگوید که از کاخ سفید بیرون نمی‌روم، اگر هم بماند او را بیرون می‌کنند. میچ مک کانل رهبر جمهوری‌خواهان سنا هم تاکید کرده که اگر نتیجه همه چالش‌های حقوقی و قانونی شکست نامزد جمهوری‌خواهان باشد، حزب جمهوری‌خواه  از برنده قانونی انتخابات  حمایت خواهد کرد.

نهایتا تصور من این است که اگر کار انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا به دعواهای قانونی و حقوقی کشیده‌ شود به احتمال بسیار زیاد، دونالد ترامپ رییس‌جمهور  باقی خواهد  ماند.

منبع:‌روزنامه اعتماد