علی بیگدلی| استاد دانشگاه
ترامپ یا بایدن؛ مساله این است؟
انتخابات آمریکا بهخاطر پیچیدگیها و روند پرفراز و نشیبی که دارد، غیرقابل پیشبینی است.
پیام نو| انتخابات آمریکا بهخاطر پیچیدگیها و روند پرفراز و نشیبی که دارد، غیرقابل پیشبینی است و تا روز آخر نمیتوان در مورد پیروزی هر کدام از نامزدها اظهارنظر قطعی کرد چون ممکن است حتی یک روز مانده به انتخابات آمریکا حادثهای اتفاق بیفتد که رای مردم آمریکا را تغییر دهد. از آنجا که آمریکاییها برخلاف اروپاییها تا حدودی در مورد مسائل سیاسی ثابتقدم نیستند، یک نوع احساس لحظهای میتواند رای آنها را تغییر دهد. دو حزب آمریکا صاحب یک مبانی فکری و ایدئولوژیک نیستند و حزب جمهوریخواه روی مسائل اقتصادی و حزب دموکرات روی مسائل اجتماعی بیشتر مانور میدهد و از طرف دیگر آمریکاییها بیشتر تحت تاثیر مسائل داخلی یعنی موضوعاتی که هر روز دارند لمس میکنند، قرار میگیرند. سیاست خارجی برایشان اهمیت چندانی ندارد. نگاه جمهوریخواهان بیشتر به مسائل درون جامعه آمریکاست و به مسائل اقتصادی مثل اشتغال، مالیات، دستمزدها و بیمه بیشتر اهمیت میدهند و به همین دلیل هم دور دوم مناظره نامزدها که قرار بود حول محور سیاست خارجی باشد ولی براساس تصمیم کمیسیون مناظره روی مسائل داخلی متمرکز شد. براساس نظرسنجیهایی که تاکنون صورت گرفته در فضای عمومی آمریکا، جو بایدن حدود 10 پوئن از دونالد ترامپ جلوتر است ولی در 8 تا 12 ایالت مهم و حساسی که تعیینکننده سرنوشت انتخابات آمریکاست، فاصله این دو کمتر و 4 تا 5 پوئن باز هم به به نفع بایدن است و اگرچه نقطه نهایی سیاستهای هر دو حزب به یک سمت که سرافرازی و سروری آمریکا و جهان است، حرکت میکنند ولی مسیر این دو حزب در رسیدن به این هدف تفاوت میکند. در مناظره دوم هم اشاره مختصری به ایران شد که ترامپ بهراحتی در مورد ایران تصمیمات تنبیهی میگیرد ولی در ارتباط با روسیه دست به هیچ اقدامی نمیزند. به خاطر اینکه دموکراتها متمایل به چین هستند- که بارها جو بایدن به این موضوع اشاره کرده- و مخالف روسیه درحالیکه جمهوریخواهان برعکس، طرفدار روسیه و مخالف چین هستند. اما در ارتباط با ایران الان خیلی مشخص نیست که سیاست بایدن به چه سمتوسویی خواهد رفت؛ هرچند در صورت پیروزی به برجام برمیگردد اما برجام بایدن با برجام اوباما متفاوت است. برجام اوباما فقط بر سر موضوعات هستهای بود ولی بایدن غیر از مسائل هستهای به موضوعات پیرامونی نظیر حقوق بشر و... هم خواهد پرداخت که پیشنهادهای سنگینی برای ایران است و پاسخ دادن به این انتظارات کار سختی به نظر میرسد. اما از آنجا که تحریمهای ترامپ نوبت به نوبت است، برای مذاکره در همان ماههای اول پیروزی اعلام آمادگی کرده که البته قابلیت مذاکره و انعطافپذیری بیشتری نسبت به دموکراتها دارد. ولی از طرف دیگر هر کدام از آنها، هر انتظاری داشته باشند، ایران در موقعیت بسیار حساسی است و به دلیل مشکلات اقتصادی و تنگی معیشت که برای مردم تحملش سخت شده است و تحریمها حتی روی نان و دارو هم تاثیرگذار بوده، لذا به نظر میرسد در صورت پیروزی هر کدام از دو نامزد، ایران استراتژی مذاکره دوضلعی را در پیش بگیرد که یک ضلع با پیشبینیهایی که میتواند در ارتباط با مذاکره با ترامپ و ضلع دیگر مذاکره با بایدن باشد. بنابراین باید مصالح و منافع ملی مبنای سیاست خارجی قرار گیرد. تئوری «مصالح ایدئولوژی در داخل و منافع ملی در خارج»، میتواند ما را به موقعیت مناسبتری رهنمون کند. موقعیت فعلی ما، موقعیتی نیست که بتواند مخصوصا در شرایط کرونایی ادامه پیدا کند و باید به درستی برنامهریزی کرد.
منبع: روزنامه آرمان ملی